گفتگویی صمیمی با یک دوست قدیمی

? گفت: هنوز در مؤسسه مشغول هستی و بحث تحول را پیگیری می کنی؟!
?لبخندی زدم و پاسخ دادم: آری
?گفت: به نظر من اگر می خواهید موفق در کارتان شوید باید ابتدا مدرس کفایه و رسائل و مکاسب شوی آنگاه سخن از تحول و تغییر کتب بزنید، مطمئن باشید از شما استقبال می کنند. آن وقت اگر پیشنهادی هم داشته باشید چون شما را باسواد می دانند سخنتان را به راحتی قبول می کنند.
?در پاسخش گفتم: نخیر برادرم به این راحتی ها هم که می گی نیست! مشکل با این چیز ها حل نمی شود.
?گفت: چه طور مگه؟!
?گفتم: رهبر انقلاب ۳۰ سال پیش توصیه های مهمی در مورد تغییر کتب و اصلاح نظام آموزشی به مسئولان حوزه کردند، حتی اسم برخی از کتب را آوردند که باید از سیستم حوزه حذف شود و در عوض اسم برخی از کتب -همانند حلقات شهید صدر- را برای جایگزینی آوردند؛ حال تو به من بگو چقدر به این سخنان بها دادند؟ آیا حلقات کم کتابی است یا رهبری از لحاظ علمیت پایین است؟ آیا شهید صدر رسائل و مکاسب را نخوانده بود و تدریس نکرده بود که به او اعتماد نکردند؟
?گفتم: فلان عالم بزرگ که از اساتید به نام قم هم هست و تو سر کلاس اصولش شرکت می کنی می دانی در جلسات خصوصی چه اندازه از نظام آموزشی حوزه انتقاد کرده است؟
?آیا خبر داری ایشان به یکی از مدیران ارشد حوزه گفت: «برخی کتب حوزه مانع پیشرفت طلاب هستند!» آیا شنیده ای که به یکی از اعضاء شورای عالی گفتند: «اکثر کسانی که در حوزه به جایی رسیده اند از تلاش های خودشان بوده نه سیستم حوزه!» آیا می دانی ایشان در کتاب اصولی خویش اذعان نموده اند که «اکثر مسائل اصول هیچ ثمره فقهی ندارند!»
?دوست قدیمی ام که سرش پایین بود و خوب به سخنانم گوش فرا می داد با تعجب از شنیدن حرفهایم سرش را بالا آورد و گفت: ولی ایشان از شیخ انصاری و آثارش فراوان تمجید می کنند!! بارها استادمان از اصول و فقه موجود تعریف کرده اند.
?در جواب دوستم که در حیرت این رفتارهای تعارض گونه حسابی هاج و واج مانده بود گفتم: اتفاقا اصل ماجرا همین جاست؛ چون اعتراض علنی حتی از چنین شخصیت های جا افتاده ای که علمیتشان برای همگان نیز محرز شده است تبعات بدی دارد و به همین خاطر نسبت به اظهار آنها تقیه می کنند!
? در واقع مشکل در احراز علمیت نیست، مشکل در این است که حوزه علمیه به بافت علمی خویش تعصب دارد و تحمل حرفهای ساختار شکنانه را ندارد! حتی اگر کسی کفایه و مکاسب را از بَر باشد!
?اما گویا تحمل این سخنان برایش گران بود و دوباره حرف خودش را تکرار کرد و از تمجید های استاد بزرگوارشان از فقه و اصول موجود سخن می گفت؛ من هم در این فکر بودم که اگر بزرگان ما قدری صریح تر با این مسائل برخورد می کردند و صادقانه و بدون محافظه کاری نگاه خویش را نسبت به نظام آموزشی بیان می کردند جریان تحول بسیار سریعتر به سر مقصد نهایی خویش می رسید و بلوغ فکری در حوزه علمیه زودتر حاصل می گردید و طلاب نیز متحیر رفتارهای متناقض بزرگان خویش نمی ماندند!

◾️ یوسف قربانی