برای اضافه کردن خط تولید یک کارخانه،‌ کارشناسان مربوطه بایستی خط تولید سابق را ارزیابی کنند و توان و ظرفیت کارخانه را از جهت منابع مالی و نیروی انسانی و … بررسی کنند تا با کمترین آسیب دست به اقدامی جدید بزنند.

این فرآیند، دقیقا در یک مرکز علمی مانند حوزه یا دانشگاه نیز باید لحاظ شود؛ یعنی اگر قرار است به ظرفیتها یا نیروی انسانی و دانش‌آموختگان اضافه شود بایستی داشته ها و کمبودهای گذشته مورد سنجش قرار بگیرد آنگاه برای توسعه جدید اقدام گردد.

این روزها که تلاش مدیران دلسوز حوزه‌های علمیه بر جذب نیروهای جوان، مؤمن و متعهد به شکل تبلیغات مدارس و پیامک‌های دعوت به پذیرش و کلیپ سخنان علما و … نمود پیدا کرده، بیش از پیش لازم است به جای اقدامات عجولانه و جذب حداکثری، از امکانات و برنامه‌های گذشته خود ارزیابی جدی ‌ای داشته باشیم.

وقتی خود مدیران و تصمیم گیران و دلسوزان حوزه، اعتراف به مشکلات مالی و نقص در برنامه و ناکارآمدی سیستم و … دارند و در حل این مشکلات توان کافی را ندارند پس چرا هر ساله با شکلهای مختلف به بار مسئولیت خویش می‌افزایند؟!

تا وقتی پیشنهاداتی چون ندادن شهریه به پایه‌های یک تا شش به ذهنشان خطور می‌کند و در تأمین اولیات زندگی آبرومندانه طلبه دچار مشکل هستند، نباید به فکر جذب بیشتر طلبه باشند!

وقتی در به انجامِ خیر رساندن پروژه‌های کوچک مسکن اساتید و ممتازین و طلاب قم و شهرستان مانده‌اند و توان مدیریتی ندارند نباید عائله خویش را سنگین کنند!

تا زمانی که بی‌برنامه‌ بودن و بی‌تدبیری خویش را حواله به تنبلی طلبه و سیره علما و … می‌دهند و راه حلّی جز ترک گناه و استغفار و مباحثه و درس ندارند و هیچ تدبیری برای خمودی و کسالت و خستگی طلاب موجود ندارند نباید به فکر زیاد کردن تعداد طلاب باشند!

من مثل برخی‌ها، حوزه را محلی برای مرگ خاموش استعدادها نمی‌دانم (که خودم هیچ وقت از طلبه شدنم پشیمان نیستم) اما حوزه تقریبا هیچ برنامه منسجم و کارآمدی برای شکوفایی و رشد استعدادها ندارد.

مدیران دلسوز و تصمیم گیران عزیز حوزه، خواهش می‌کنم تا برای نیروهای موجود خویش، تلاش چشمگیر و اقدام عملیِ جدی‌ای مبذول نداشته‌اید به فکر اضافه کردن بار مسئولیت برشانه‌های خویش نباشید و یک اشتباه را هر سال تکرار نفرمایید.

غلامحسین ولایی