👈 یکی از مسائلی که از دیر باز به ویژه در دهه اخیر بیش از همیشه محل ابتلاء بود، ضابطه ورود مراجع تقلید در مسائل مربوط به جامعه و سیاست است.

❓ با کدام ضابطه باید سنجید، کی و در چه شرایطی و با چه شدت و ضعفی و در برابر چه نوع مسائلی یک مرجع مقبول باید موضع گیری کند؟ آیا درست است که مراجع تقلید در هر مساله ریز و درشت ورود کنند و در رسانه ها دیده شوند یا تنها در مسائل بسیار کلان و اساسی دنیای اسلام یا جامعه اسلامی مثل قضیه تنباکو ورود کنند و ابهت نظر مرجعیت را حفظ کنند. یا راه میانه ای می شود پیشنهاد کرد؟

🔸 به نظر می رسد ورود مراجع در هر مسأله ریز و درشت، رویکرد درستی نیست و مراجع نباید از شأن مرجعیت در هر خرد و کلانی مصرف کنند. بسیاری از مسائل خرد اتفاقا چون خرد هستند، نیاز به دقت نظرهای زیادی دارند که ایشان نه فرصت بررسی آنها را دارند و نه حوصله اش را.

🔺ورود در این مسائل که شأن کارشناسان و مسئولان مربوطه است، نه تنها کمکی به حل مسأله نمی کند که گاه آنها را وارد مسائل اختلافی می نماید و از ابهت مرجعیت می کاهد.

▪️مثلا چه لزومی دارد که مرجع بزرگواری درباره خیابان ورودی شهرک قدس اظهار نظر کند! یا درباره کم و کیف ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری ورود کند! یا اخیرا در رابطه با ویروس کرونا به مردم هشدار بدهد و مثلا بفرماید که حفظ جان و سلامت تن واجب است! مگر مردم این را نمی دانند؟

🔻 مگر جهاد با دشمنان، آن هم هزار کیلومتر آن طرف تر است که مردم از انجام آن اهمال بورزند و مرجع بزرگواری بخواهد با ورود خود و اعلام وجوب شخوص فی سبیل الله، انگیزه جهاد ایجاد کند. مردم به خودی خود در قدردانی از جانشان افراط می کنند و آن را بر هر واجبی ولو جهاد مقدم می دارند.

🔺 مردم با شنیدن نام این ویروس به داروخانه ها ریختند و هرچه لازم داشتند، بدون ملاحظه دیگر هم وطنان جارو کردند و بردند. در این شرایط که آنها هم خود متوجه هستند و هم زیاده روی می کنند، چه نیازی به اعلام موضع برخی مراجع بزرگوار است؟

❓مگر مردم نمی دانند حفظ جان واجب است و مگر انگیزه آنها در عمل به این واجب ضعیف است؟ حقیقا به عنوان یک شاگرد از آن روزی می ترسم که بگویند اینها همه بازی بوده است و برخی با انگیزه های غیر انسانی، یک مسأله نه چندان مهم را به مسأله اول کشور تبدیل کردند تا انتخابات را تحت الشعاع قرار بدهند یا ملت را نگران کنند.

▪️آن وقت مراجع را هم وارد این مسأله کردند و ناخواسته از صفای باطن آنها هم سوء استفاده کردند.

👈 روش خدای متعال را ملاحظه کنید؛ خداوند نسبت به بر الوالدین بسیار تاکید می کند زیرا انسان وقتی بالغ می شود و زندگی تشکیل می دهد از آنها غفلت می کند. در حالی که این بیان را درباره زن و فرزند ندارد. زیرا انسان به طور طبیعی به آنها گرایش دارد.

🔔 البته از سوی دیگر متوقف کردن ورود مراجع در مسائل بسیار اساسی نیز قول بلادلیل است. زیرا هنر مرجع این است که نگذارد کار به بحران بکشد نه اینکه بعد از بحرانی شدن ورود نماید.

✅ بنابراین در مسائل مهم کشور به ویژه آنچه که مربوط به دین مردم می شود و کمتر کسی به آن اهمیت می دهد و دغدغه آن را دارد، لازم است ورود کنند اما در مسائلی که مردم خود، انگیزه کافی دارند یا مسئولان مشخصی دارند و مساله اساسی نیست، نیازی به ورود احساس نمی شود. البته این موضوع مجال بیشتری می طلبد که در این نوشتار مقدور نیست.

محمد تقی اکبرنژاد