🔹حتما شما هم شنیده اید که؛ ” فضای علمی حوزه آزاداندیش است و از قدیم الأیّام شاگرد با جسارت به مطلب استاد اشکال می گرفت و استاد هم برآشفته نمی شد و حتی در مواردی تسلیم نکته سنجی شاگرد می گردید.”
🔹اما نشنیده اید که چرا شیخ طوسی(ره) در مقدمه “المبسوط” از هراس خود نسبت به بیان ایده هایش سخن می گوید و اظهار می دارد که در نگارش “النهایه” تلاش کرده ام مطابق روش مألوف سلفِ صالح سخن بگویم تا متهم نگردم! یا کمتر شنیده اید که إبن ادریس حلّی(ره) تنها به خاطر اینکه در برخی مسائل اصولی و آراء فقهی پایبند شهرت(که البته از نظر آقایان حجیت ندارد) نبوده، آماج تیرهای تهمت قرار گرفته است.
🔹حتما از شیخ هادی تهرانی(ره) شاگرد پرآوازه شیخ انصاری(ره) نشنیده اید که تنها به خاطر جسارت بر مشهور، متهم به کفر و فسق گردید. در همین حوزه آزاد اندیش که تنها شاهد آن “اشکال شاگرد بر استاد” است، امثال مطهری(ره) خود تبعیدی کرده و از قم روانه تهران می شوند و حضرت روح الله(ره) درهای خانه را به روی خود می بندد!
🔹من از همه اینها یک نتیجه منطقی می گیرم و آن این است که در حوزه باب انتقاد و اشکال مفتوح است اما تا وقتی که در حدود مشهورات و اجماعات منقول باشد! اما اگر کسی جسارت به خرج دهد و از حریم این دو (که اتفاقاً هیچ کدام حجیت فقهی ندارند!) خارج شود، باید لباس مسکنت به تن کند و تیر اتهام را به جان بخرد. یکی به او خواهد گفت: “یَأتی بفقهٍ جدیدٍ” دیگری خواهد گفت: “مخالفت با مشهور در حکم إستخفاف به حکم الله است!” آن یکی دردمندانه فریاد برخواهد آورد که “وا فقها وا اسلاما” و امروزی تر ها هم خواهند گفت “دست استکبار در حوزه است.”
🔹اگر حوزه ما آزاداندیشی را خارج از حدود شهرت ها و اجماعات منقول می پذیرفت و از حصار گذشته بیرون می آمد و حرکت خود را به سوی آینده شروع می کرد، “مؤسسه فقاهت” نباید در ابراز آراء علمی خود در اصول و فقه تا این اندازه در مخصمه قرار می گرفت و درخواست هایش از مؤسسات فقهی اصولی بی جواب باقی می ماند و از سوی کسانی که حتی بسته اجتهادی بسیار دقیق و عمیق پنج جلدی را تورّق نکرده اند، متهم به هزار و یک تهمت ناشایست می گردید.
🔹آیا زمان آن نرسیده است که بزرگان ما به خود آیند و دست از تملّق حوزه بردارند و به رفع عیوب آن بپردازند! “طُوبی لِمَن شَغَلَهُ عَیبُهُ عَن عُیوبِ النّاس” و آیا وقت آن نرسیده است که طلاب و اساتید فاضل از کسانی که اندیشمندان حوزه را مورد هجمه قرار می دهند، گفتگوی علمی را مطالبه نمایند؟!

▪️محمد تقی اکبرنژاد