منو

پربيننده ترين مطالب
    • No Post To Show
    • No Post To Show
    • No Post To Show
خانه / گفتمانی / ویژه تحول / چشم انداز درس خارج
چه کنیم درس خارج کارآمدتری داشته باشیم؟

چشم انداز درس خارج

برخی کارها هستند که اگر به نتیجه نینجامند، انجام دادن یا ندادن آنها چندان تفاوتی نمی کند. مانند یک دونده که اگر در دور نهایی نتواند پیروز شود، تقریبا همه ی تلاش خود را بر باد رفته می بیند. درس خارج تقریبا دور نهایی برای اجتهاد است. طلاب بعد از چندین سال تحصیل در سطح یک و دو _میانگین ده سال_ باید فقه و اصول را به صورت تخصصی کلید بزنند. این دوران زمان شکوفایی یک دانش پژوه است. زمانی که باید بر سر کوه اجتهاد بایستد و با تکیه بر داشته های قبلی خویش در آسمان فقاهت تمرین پرواز کند. استاد راهنما باشد و گاهی جلوی خطایش را بگیرد. به موقع دستور پرواز دهد و توقف.

بگذریم از اینکه اکثر ورودی ها زمانی به این مقطع می رسند که دیگر توان فعالیت جدی علمی را ندارند و در بین تبلیغ ها و مراسمات مختلف و … سری هم به درس می زنند. نیز بگذریم از تعطیلی های زیاد این دروس که مانع شتاب علمی است در حالیکه بدون این مهم رسیدن به اجتهاد، مزاحی بیش نیست. همچنین وقت مفید بیشتر کلاس ها که بین بیست و پنج دقیقه تا چهل دقیقه است. این نکات مجال دیگری برای سخن نیاز دارد.

آنچه آهِ نگارنده را تا عرش بالای فیضیه می برد، کثرت این دروس و نبود هدف از ارائه آنهاست. کجای دنیا در یک درس تخصصی بین پانصد نفر تا دو نفر تناوب وجود دارد که در حوزه اینچنین است؟ تعداد درس طهارت می تواند بیست باشد و درس خیارات یکی یا بالعکس. شاید استصحاب امسال ده مدرس داشته باشد و شاید یکی. مسائل مستحدثه هم تقریباً محلی از اعراب ندارند. نیاز های جامعه هم که فعلا در لیست انتظار هستند. هر استادی می تواند هر موضوعی را پسندید، بیان کند. مختار است یک درس را ده سال بگوید، یا ده بار آن را تدریس کند. نیز هر ساعتی وقت کرد، با هر روشی صلاح می داند، درس بگوید. هر کسی سبکی دارد. در مقابل اساتید، طلاب هم اختیار دارند خواهان هر موضوعی با هر استادی باشند. هر ساعتی می توانند کلاس روند.

لکن به نظر می رسد، بر مدیریت حوزه است هرسال قبل از شروع هدفش را طبق نیاز طلاب و جامعه رصد و برای آن برنامه داشته باشد و آخر هرسال بازخورد آن را ارزیابی کند. برنامه ای که آینده ی حوزه روشن تر باشد. نیازهایش را محضر اساتید عرضه کند و ایشان طبق برنامه درس گزینش کنند. همچنین طلاب از قابلیت های اساتید با خبر باشند. روش آنها را مطالعه و بعد انتخاب درس کند. شاید استادی در موضوعی خوب ظاهر شود، اما این مطلب الزامی برای درخشش در سایر موضوعات را ندارد. آنچه دانش پژوه در کف دست دارد با ارزش ترین کالا یعنی عمر اوست و به دنبال هزینه ی آن برای بهترین متاع.

گاهی یک موضوع بیست کرسی دارد و موضوع دیگر در غربت به سر می برد. تعداد دانش پژوهان که از حد معقول بگذرد، نتیجه ی امیدوار کننده ای نخواهد داشت. سزاوار نیست هر شاگردی محضر هر استادی را درک کند و هر موضوعی را شروع. هر سال عده ای تازه وارد سطح خارج می شوند. برنامه حوزه برای آنها چیست؟ آیا هدف از انتخاب درس طهارت و مکاسب محرمه یکسان است؟ کل اصول فقه باید دوباره درس گرفته شود یا باید دنبال موضوعی بود که در جزیره ابهام به سر می برد؟

آینده حوزه در درس خارج ها شکل می گیرد. هرچه مدیریت این دروس قدرتمندتر، کارآمدیش بیشتر و هرچه مدیریت ضعیفتر، ثمره اش بی مایه تر شدن آنها خواهد بود.

درباره نویسنده

مدیر سایت
وبلاگ

نظرات

10 دیدگاه در “چشم انداز درس خارج

  1. تحول خواه گفت:

    متاسفانه همین مطالب بسیار ساده واضح و در عین حال مهم است که مورد غفلت واقع شده است و رمق طلاب را گرفته است.
    مدیریت حوزه هنوز به مراحل پیچیده برنامه ریزی نرسیده است که خود را محک بزند...

    ۱۵۱
  2. علی گفت:

    کلا برنامه ریزی حوزه از همون ابتدا و نحوه گزینش طلاب ایراد داره تا درس خارج. گویا اصلا صاحب نداره این حوزه از بس به هم ریخته است

    ۹۱
    1. مجید گفت:

      حوزه صاحب دارد و خیلی هم خوب اداره میشود... مشکل این است که ما لب دریاییم و قدر آب نمیدانیم... متاسفانه کم کم مدرنیته دارد روی حوزه تاثیر زیادی میگذارد... ما طلبه های جوان لوازم و اقتضائات و فواید رسوم و سنن و نظام حوزه را نمی شناسیم و میخواهیم نشناخته آن را با نظامهای سکولار مقایسه کنیم و با ملاکهای سکولار امتیاز دهیم و قضاوت کنیم... وای بر ما که این چنین به میراث سلف صالحمان خیانت میکنیم...

      ۰۱۱
      1. مسافر گفت:

        مجید جان شما ظاهرا خیلی تو فضای مشکلات حوزه قم و واقعیت های آن نیستید. انگار از حوزه علمیه مریخ تشریف آوردید که می فرمایید «حوزه صاحب دارد و خیلی هم خوب اداره می شود...» اتفاقا کسانی که قدر آب را می دانند و حسرت می خورند این نوع اشکالات را مطرح می کنند. چون می فهمند سرمایه ی اسلام و انقلاب چقدر ارزش دارد می سوزند که چرا اینقدر و به این راحتی پیش چشممان تلف می شود. آن هم به خاطر ضعف مدیریت علمی و اجرایی حوزه ها. شما مثل اینکه یادتان رفته است که حضرت آقا همین چندسال پیش فرمودند که حوزه قم اگر همین طور ادامه دهد یا منزوی می شود یا می میرد!! اگر حوزه صاحب دارد و خوب هم اداره می شود چرا باید حضرت آقا چنین تعبیری داشته باشند؟؟؟ چرا حضرت آقا فرمودند که من هر وقت به مسائل حوزه فکر می کنم هراسان می شوم!

        ۷۰
      2. مجید عزیز یعنی مطالبات مقام معظم رهبری هم از طرف یک شخصی که با حوزه آشنایی ندارد بیان شده یا ایشان با اشراف به حوزه این مطالبات را از طلاب و اساتید دارند؟ پس کمی از فضای حوزه بیا بیرون و از بالا بصورت جامع نگاه کن تا نتیجه گیری ات دقیق شود

        ۱۰
  3. مجید گفت:

    متاسفانه ظاهرا نویسنده مطلب از خیلی از فلسفه آداب و سنن حوزوی بی اطلاع بوده است...
    نقاط قوت حوزه را به عنوان نقاط ضعف مطرح کرده است و...
    .
    فرصت ندارم وگرنه اینقدر سوتی در متن هست که میشد برایش جوابیه مفصلتر از متن نوشت...
    .
    کاش بیشتر با سنن و رسوم و آداب حوزه آشنا میشدید و بعد دست به قلم میبردید...
    کاش بیشتر با فضاهای آموزشی غیر حوزوی قم (نه حتی ایران و جهان) آشنا میشدید و بعد اظهار فضل میفرمودید...

    ۰۱۰
    1. طلبه گفت:

      آقای مجید!
      بهتر است قبل از هرگونه اظهار نظر و اتهامی، اولا یک دوره بیانات رهبری را پیرامون حوزه علمیه مطالعه بفرمایید؛ تا ذهنتان از فضای بسته ای که نسبت به حوزه علمیه دارید رها گردد. آن وقت با حقایق و واقعیت ها آشنا خواهید شد.
      به همین خاطر بخشی از بیانات رهبری را برای شما قرار می دهم تا فکر نکنید اینها ریشه در تفکرات مسموم مدرنیته دارد؛ بلکه اتفاقا برعکس این مطالب، ریشه در عقلانیت و لزوم برنامه ریزی دارد:
      مقام معظم رهبری می فرمایند:
      «امروز حوزه نیاز دارد به برنامه ریزی. البته چشم انداز بایستی حتما تنظیم شود؛ این درست است. یک سند چشم‌ انداز، یا به تعبیر بعضی از آقایان، بیانیه‌ی مأموریت روحانیت یا مأموریت حوزه‌ ی علمیه لازم است؛ این باید تدوین شود؛ منتها تهیه‌ ی یک چنین چشم‌ اندازی یا چنین بیانه‌ ای، خود یک کار مهم است؛ یک پروژه اساسی است. اینکه حالا پنج نفر آدم متفکر و آدم باهوش بنشینند یک بیانیه‌ی مأموریت تنظیم کنند یا یک سند چشم انداز بنویسند، خیلی آسان نیست؛ مقدمات دارد تا بشود یک سند چشم انداز نوشت. البته اگر چنین سند چشم‌ اندازی تهیه شد، آن وقت میتوان برنامه‌ های زمانبندی شده را بر اساس آن تهیه کرد و تدوین کرد؛ میشود هدفهای مقطعی را مشخص کرد؛ هدف ده ساله، هدف بیست ساله، هدف پنجاه ساله.» (۱۳۸۹/۰۸/۰۲)

      جناب آقای مجید!
      متاسفانه حوزه علمیه فاقد حداقل های برنامه ریزی است؛ کدام نظام متقن آموزشی چنین شلختگی را می پذیرد؟ با کدام عقل سلیمی سازگار است چنین روندی؟
      بیانات رهبری حقایق بیشتری دارد که خودتان ان شاءالله همت می کنید و تمام بیانات بیست و چند ساله ی رهبری با حوزه علمیه را مطالعه کنید؛ بیاناتی که متاسفانه اکثرا مطرود گذاشته شده و آقایان بر آن وقعی ننهادند شاید آن ها هم مثل شما فکر می کردند که سخن ولایت را غریب گذاشتند.
      علیکم بالتامل

      ۷۰
    2. تحول خواه گفت:

      کاش فرصت داشتید و می نوشتید تا ببینیم چه طور می توانید از قورباغه، ژیان بسازید؟!!!

      ۴۰
  4. هادی چیت ساز گفت:

    برای اثبات یا رد این یادداشت لازم نیست که به کار تحقیقی زیادی بپردازیم. این یادداشت به واقعیتهای حوزه می پردازد نه اینکه آرمان حوزه چیست. درست است که حوزه و درس خارج آرمان های مطلوبی دارد اما آنچه در واقعیت وجود دارد همان است که توضیح آن گذشت. ثانیا: اینکه انتقادی به سیستم و روش یک درس بگیریم، چه ربطی به سکولار و ... دارد. خدا رحم کرد به ضد ولایت فقیه متهم نشدیم.

    ۲۰
  5. دانشجو گفت:

    ما تو دانشگاه به تولیدات حوزویان نیاز داریم که برراساس اون مبانی ایدئولوژی ها و تولیدات اسلامی داشته باشیم اما متاسفانه خبری نیست....

    ۰۰

پاسخ دادن به طلبه لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

asd


Username
Create an Account!
Password
Forgot Password? (close)

adf


Username
Email
Password
Confirm Password
Want to Login? (close)

asdf


Username or Email
(close)