منو

پربيننده ترين مطالب
    • No Post To Show
    • No Post To Show
    • No Post To Show
خانه / گفتمانی / ویژه تحول / درس خارج مفید، شلوغ یا خلوت؟!
بررسی جمعیت مطلوب درس خارج

درس خارج مفید، شلوغ یا خلوت؟!

فرض کنید قرار است به سفری بروید که ره توشه و غذا در آن نقش حیاتی دارد و ادامه ی سفر بدون آن، ممکن نیست. این ره توشه، ویژگی های منحصر به فردی دارد مثلاً قدم از قدم بر نمی دارید مگر اینکه از آن استفاده می کنید. در واقع حکم آب حیات شما را در سفر ایفاء می کند. اگر آن را داشته باشید می توانید بهترین سفر را تجربه کنید و در نبودش کُمیت شما لنگ خواهد بود.

حال تصور کنید با دویست نفر بلکه سیصد نفر شریک هستید و مجبورید همگی با هم توشه کسب کنید. پر واضح است که برداشت شما کمترین حد لازم است. مدام با خود زمزمه می کنید مگر می شود چنین توشه مهمی را اینچنین قسمت کنند؟

اما باید باور کنید چنین اتفاقی افتاده است. درس خارج، محلی است که فقاهت طلبه در آن کامل می شود. فقاهتی که در سخنان امام باقر و صادق (علیهما السلام) یکی از سه خیر و کمال است[۱]. الماسی که تمام جواهرات علم، از سمباده آن صیقل می خورند. اما صد حیف که اکنون این گوهر در مکانی شلوغ و پر ازدحام یافت می شود. کثرت طلاب در درس خارج بهره بردای طلبه را به حداقل مقدار ممکن می رساند طوریکه اکثر سوالات دانش پژوه باقی می ماند و جایی برای طرح شدن ندارد. استفاده از درس شلوغ، همسان استفاده از غذا با شریکان زیاد است که تقریبا صحت سلب دارد.

طرح مطلوب

  1. تربیت مجتهدِ عالم، آنقدر اهمیت دارد که وظیفه شماره یک حوزه به شمار می رود. سزاوار است درس خارج که کارگاه تکمیل اجتهاد و پویایی طلاب است، به لحاظ موضوع و توانایی های اساتید سطح بندی و مدیریت شود؛ نه اینکه هر طلبه ای با هر استادی و هر موضوعی کار خود را پیش برد. ثمره ای که از این مدیریت حاصل می شود، اصلا قابل مقایسه با نتیجه فعلی نیست.
    حرکت بر اساس طرح موجود، ثمره آن چندان قابل ملاحظه نیست و توان برنامه ریزی را به شدت کاهش می دهد. امروز این مطلب بر کسی پوشیده نیست که درسِ تخصصی در سطحی که همه بتوانند نظر دهند و اشکال بگیرند، اگر بیش از چهار تا پنج نفر باشد، به هر میزانی که شلوغ شود، متقابلا از استفاده و نتیجه دیگران می کاهد.
    در این طرح هر استادی وقت و نیروی خود را مثلا صرف پنج طلبه می کند که پس از دو تا سه سال، هرکدام از آنها می توانند کم کم نقش استاد را ایفاء کنند و به تربیت طلبه های دیگر بپردازند. مدیریت حوزه هم می تواند برای حرکت به سمت نیازهای جامعه، روی مجتهدین جوان حساب باز کند و از تکلیف درجه یکش، به طور حساب شده سرفراز بیرون آید؛ اما حرکت بر اساس طرح موجود، ثمره آن چندان قابل ملاحظه نیست و توان برنامه ریزی را به شدت کاهش می دهد. امروز این مطلب بر کسی پوشیده نیست که درسِ تخصصی در سطحی که همه بتوانند نظر دهند و اشکال بگیرند، اگر بیش از چهار تا پنج نفر باشد، به هر میزانی که شلوغ شود، متقابلا از استفاده و نتیجه دیگران می کاهد.
  2. از مزایای دیگر این طرح، معلوم شدن وضعیت کسانی است که فعلا نمی توانند در مسیر اجتهاد وارد شوند که یا با مشکلی دست و پنجه نرم می کنند و یا اصلاً علاقه ای به این سطح از فعالیت علمی ندارند. لازم است ایشان هرچه زودتر از این فضا خارج، و به وظایف دیگر طلبگی پردازند که نه تنها ارزشش کمتر نیست که در بسیاری از موارد بالاتر هم است. کسی می تواند در مسیر اسلام نظریه پردازی کند و کسی هم می تواند همان نظریه را به طور شگفت آوری نشر دهد. دیگری می تواند به صورت زیبا بنویسد و …

نباید انتظار داشته باشیم همه یک کار را انجام دهند. قدر متیقن شرکت در یک درس فقه و اصول، برای عده ای تنها حلیت دریافت شهریه است در حالیکه درس برای آنها، ثمر چندانی ندارد. بر مدیریت حوزه است که جای هر طلبه را بر اساس استعدادها و علاقه ها مشخص کند. در واقع نباید طلابی در درس خارج شرکت کنند که اگر اجباری از ناحیه  شهریه و قوانین در کار نباشد، حضور جدی نخواهند داشت و فضا را برای استفاده دیگران باز خواهند گذاشت. همه ی بزرگان حوزه می دانند که این شرط، تحرک خاصی در فضای علمی حوزه ایجاد نکرده است؛ که طلاب را از اشتغالات مفید دیگر، باز داشته است. بعضی از طلاب به خاطر اینکه این مبلغ را دریافت کنند، مجبور به حضور می شوند و مع الاسف اگر ده سال دیگر هم ادامه بدهند، بویی از اجتهاد نخواهند برد. این طلاب اگر در تبلیغ و … آموزش ببینند، می توانند به نحو شایسته تری انجام وظیفه کنند.

[۱] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً زَهَّدَهُ فِي الدُّنْيَا وَ فَقَّهَهُ فِي الدِّينِ وَ بَصَّرَهُ عُيُوبَهَا وَ مَنْ أُوتِيَهُنَّ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة. (الکافی (طبع الاسلامیة)، ج۲، ص۱۳۰، ح۱۰)؛ و عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ: الْكَمَالُ كُلُ‏ الْكَمَالِ‏ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ. (الكافي (طبع الاسلامیة)، ج‏۱، ص۳۲، ح۴).

درباره نویسنده

مدیر سایت
وبلاگ

نظرات

2 دیدگاه در “درس خارج مفید، شلوغ یا خلوت؟!

  1. علی گفت:

    خوبیه این سایت اینه که خیلی از اشکالاتی رو که همه طلبه ها درباره نظام معیوب حوزه می دونن و هیچ جا هم مکتوب نمیشه، داره کم کم نشر میده.
    من موندم چرا خیلی از بزرگان حوزه این اشکالات بسیار واضح واضح رو توجهی بهش ندارند؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ به خدا فهم این نوع اشکالات کار خیلی سختی نیست. اما چرا قدمی برداشته نمیشه، من نمیدونم!
    خدا رحکم کنه

    ۲۰
  2. عاطفه گفت:

    سلام لطفا اسامی کسانی که درس خارج رو تدریس میکنن بگین؟کسانی که شرکت میکنن لطفا منصفانه باتوجه به انچه اموختین بگین کدوم ازهمه بهترتوضیح میدن هم به اسلام وهم منطق نزدیکتره؟باتشکر

    ۰۰

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

asd


Username
Create an Account!
Password
Forgot Password? (close)

adf


Username
Email
Password
Confirm Password
Want to Login? (close)

asdf


Username or Email
(close)