آنچه در ادامه می آید مصاحبه ای است کوتاه، با حجت الاسلام  و المسلمین محمدتقی اکبرنژاد (مدیر مؤسسه تحقیقاتی فقاهت و تمدن سازی اسلامی) پیرامون جنایات اخیر آل سعود در اعدام شیخ نمر(ره):

سؤال: تحلیل خودتان را از این مصیبت عظیم و شهادت شیخ نمر(ره) بفرمایید.

بنده اولا به نوبه ی خود این مصیبت بزرگ و شهادت شیخ نمر(ره) و یاران ایشان را خدمت حضرت ولی عصر(عج)، مقام معظم رهبری و شیعیان عربستان تسلیت عرض می کنم. این اتفاقات زخم هایی است که بر پیکر جهان تشیع می نشیند. این ضربات باید باعث شود ما به نقاط ضعف خود پی ببریم و در صدد برطرف کردن آن ها برآییم؛ وگرنه ما فقط خسارت می بینیم. گرچه اثر تکوینی ریخته شدن خون مظلوم باعث زوال آل سعود خواهد شد؛ لکن بهره برداری حداکثری هنگامی است که ما به آسیب شناسی جریاناتی که منتج به چنین فجایعی می شود، بپردازیم. در یکجا شیخ زکزاکی و خانواده اش آسیب می بینند؛ در یکجا شیخ نمر، در گوشه دیگری اتفاقات سوریه، عراق و … .

بنظر بنده باید کمی به گذشته برگردیم؛ و از شروع بیداری اسلامی که ریشه ی تحولات بیدارگرایانه ی منطقه بود به مسئله نگاه کنیم. آن ایام همه ی مسلمین احساس خوشایندی داشتند؛ چراکه یک خیزش جدی در دنیای اسلام علیه طواغیت مستکبر بپاخاست. در ابتدا اتفاقات خوبی به دست مردم رقم خورد: بن علی دیکتاتور تونس برکنار شد؛ مبارک دیکتاتور مصر به عربستان گریخت؛ در لیبی قذافی به درک واصل شد؛ اما متاسفانه بعد از مدت زمان کوتاهی بخش عمده ی این انقلاب ها مصادره شد و اسلام گرایان کنار زده شدند. لذا نه لیبی، نه تونس و نه مصر، آن تحولی که امید می رفت در آن ها منجر به استقرار اسلام شود رخ نداد.

اما آن روی قضیه، کشورهایی همچون سوریه تحت تاثیر انتفاضه ای که در منطقه بوجود آمد، گرفتار آشوب داخلی شد؛ یعنی انقلاب های تونس، مصر و لیبی که ما امید داشتیم، خنثی شد و به عکس جریانی که به نفع ما بود (سوریه) الان چند سالی است که گرفتار درگیری است. عراق، سوریه و یمن گرفتار جنگ داخلی هستند. لذا در کل می بینیم اتفاقات منطقه به نفع جریان اسلام خواه تمام نشده است. مردم قطیف و شیعیان شرق عربستان فریاد عدالت خواهی برآوردند؛ اما عاقبت آن ها را سرکوب کردند، شیخ نمر(ره) را دستگیر و اکنون به شهادت رساندند. بنده در تعجبم که چرا ما از این اتفاقات درس نمی گیریم؟ متاسفانه ما در مسائل دیپلماتیک گرفتار یک روزمرگی در تعامل با دنیا هستیم؛ گویا ما آمادگی این را نداشتیم که به عنوان یک پایگاه پشتیبانی جریانات بیداری اسلامی منطقه قرار بگیریم و آن را مدیریت کنیم. ما تنها کشوری بودیم که این جریان را به نحو مطلوب می توانستیم مدیریت کنیم؛ ولیکن این فرصت را از دست دادیم. ما مدیریت نکردیم؛ ولی در طرف مقابل، آمریکا و استکبار جهانی بسیار سریع فعال شدند؛ و سوءاستفاده از این جریان بیداری اسلامی را دست گرفتند و آن را به نحو مطلوب خودشان سوق دادند؛ داعش، جیش النصرة و القاعده ماحصل کارگردانی غرب است.

تا وقتی دولت جمهوری اسلامی به عنوان محور جریان تمدن اسلامی، اقدامات جدی کوتاه مدت و بلند مدت اتخاذ نکند و با دوراندیشی برای این جریانات برنامه ریزی نکند، ما هیچ توفیقی از این انقلابات و جنبش های منطقه نخواهیم داشت؛ چون دشمن با بیداری کامل مترصد است و آن را مدیریت می کند.

تا وقتی که علمای اسلام نتوانند مفهوم تقریب را آنطور که امام صادق(ع) تبیین کردند -بدان معناکه در تشییع جنازه ی اهل تسنن حاضر شوید، به عیادت بیمارانشان بروید، در مساجد ایشان نماز بپادارید- راه بجایی نخواهیم برد؛ چراکه ما لابد از تعامل با دنیای اسلام هستیم؛ لذا باید این فرهنگ را در خود نهادینه کنیم. متاسفانه از یک سو وهابیت باعث ایجاد تنش در اهل سنت و دامن زدن به آتش اختلافات می شود و تشیع انگلیسی از این سو باعث پراکنده شدن تخم کینه و آتش خشم بین مسلمین می شوند؛ چرا بعد از قریب ۴۰ سال از انقلاب اسلامی، عده ای باید مراسم عیدالزهرا برگزار کنند؟ متاسفانه در قم که مهد علم و علمای برجسته است این اتفاقات رخ می دهد. بنابراین تا در این اولیات دچار مشکل هستیم کار اساسی اتفاق نخواهد افتاد.

سؤال: بنظر شما اقداماتی همچون حادثه ی منا یا اعدام شیخ نمر بصورت برنامه ریزی شده و فکر شده است یا صرفا حاکمان سعودی از سر خشم دست به چنین فجایعی می زنند؟

در این مورد علمای سیاست باید دقیق تر پاسخ بگویند؛ اما آنچه مشهود است این است که یک رخدادی در دیپلماسی کشور ما و کشور سعودی اتفاق افتاده است؛ در کشور ما دیپلماسی لبخند و تعامل به هرقیمتی، حاکم شده است؛ و در مقابل، عربستان سیاست اقتدارگرایانه و تند را اتخاذ کرده است. عربستان در این شرایط، وحشیانه خطوط قرمز را می شکند؛ و به حقوق مسلم انسان ها تجاوز می کند؛ اما متاسفانه ما مدام تلاش می کنیم برخوردهایی داشته باشیم که موجب رنجش دولت ها نگردد؛ گویا رنجش دولت ها خط قرمز دیپلماسی ماست. در نتیجه دولتی که خوی استبدادی و وحشی گری دارد جسورتر می شود. شما در برابر یک انسان قلدر هرچه منطقی تر سخن بگویید، او برخورد بدتری از خود بروز خواهد داد؛ لذا آموزه های دینی به ما آموخته اند که در برابر متکبر باید با تکبر رفتار کرد. بر همین اساس منطق مقابله با تکبر، تواضع نیست. نمی دانیم چه زمانی دولتمردان ما متنبه خواهند شد که در دنیایی که قلدری ملاک است، نمی توان با لبخند مسائل را حل و فصل کرد. البته ما مخالف تعامل سازنده با دنیا نیستیم؛ بلکه اسلام دین تعامل است. به هر حال دنیای سیاست دنیای قدرت است و هر دولتی سیاست ورزی خود را با پشتیبانی قدرت خویش جلو می برد. در نتیجه حرف منطقی آن زمانی مقبول واقع می شود که قدرتمندانه بیان شود؛ وگرنه هیچ وقعی بر آن نمی نهند. همانگونه که در جریان حادثه ی منا، همه شاهد بودیم، آن زمانی دولت عربستان حاضر شد جنازه های شهدای ما را تحویل دهد که مقام معظم رهبری(دامت برکاته) آن ها را تهدید کردند. به نظر بنده اگر سیاست خارجی دولت قوی تر عمل می کرد، امروز عربستان جرأت نداشت شیخ نمر(ره) را اعدام کند. در این قضیه انتظار داشتیم وزارت امور خارجه اقدام تندتری علیه عربستان اتخاذ کند؛ اما تنها به احضار کاردار عربستان بسنده شد.