منو

پربيننده ترين مطالب
    • No Post To Show
    • No Post To Show
    • No Post To Show
خانه / گفتمانی / ویژه تحول / تحول و نگاه مهندسی به علوم

تحول و نگاه مهندسی به علوم

رشد و پیشرفت دانش حالت های گونه گونی دارد:

گاه نو آوری در اصل مساله مانند نوآوری در نجوم که نظریهء چرخش خورشید به دور زمین به نظریهء چرخش زمین به دور خورشید تبدیل شد؛

گاه ارائه دادن مساله سابق به روش نو و بهتر مثل بسیاری از کشفیات ریاضی که یک مساله را به فرمولی ساده تر و بهتر می توان حل کرد؛

و گاه طرح مساله به بیان نو مثل نگارش حکایات سعدی برای استفاده بیشتر نسل امروز.

هر کدام از این نوآوری ها آن گاه مفید واقع می شوند که خروجی آن حظی از این موارد داشته باشد:

  1. سرعت را افزایش دهد تا وقت کمتری صرف شود مثل پیشرفت در بسیاری از مسائل فیزیک که سرعت حل مساله را بیشتر می کند در نتیجه زمان حداقلی را به خود اختصاص می دهد.
  2. یا هزینه کمتری داشته باشد مانند پیشرفت در علوم الکتریکی و رایانه ای که روز به روز با هزینه های کمتر، همان استفاده های قبلی بلکه بیشتر را می بری.
  3. یا آسان تر شود مثلا تمام پیچها را با آچاری مثل آچار فرانسه می توان به سختی باز کرد اما یک مکانیک حرفه ای برای هر پیچی آچار مخصوص دارد تا آسان تر و سریع تر باز شود. یا تفاوت استفاده از موبایلهای دکمه ای و لمسی.

اگر نو آوری در مساله یا روشی باشد اما هیچکدام از فایده ها را نداشته باشد، ارزشی ندارد چون آنچه قبلا بوده کارآمد تر است. به عنوان نمونه کسی در اختراعش سرعت موتور پیکان را افزایش می دهد. این اختراع ارزشی ندارد زیرا الآن موتور بنزِ معمولی از موتور پیشرفته پیکان کارآیی بیشتر و بهتری دارد. پیشرفت و ارتقاء در مسائلی که کارآیی خاصی را نوید نمی دهند بلکه از راههای بهتری ممکن است، کالعدم خواهد بود و می توان گفت وقت تلف کردن است. صاف کردن جاده ای پر پیچ که جاده ای صاف در کنارش وجود دارد، کار نابخردانه ای است.

در دانش های حوزوی روش اجتهادی شیخ طوسی(ره) نسبت به مرحوم کلینی(ره) و شیخ صدوق(ره) یک نوآوری در اصل مساله است. یا نگارش شرایع الاسلام در زمان خودش یک نوآوری در دسته بندی و چینش فقه بود.

در کنار این مطلب بدیهی، باید توجه داشته باشیم زمانی می توانیم پیشرفت یک علم را بفهمیم که نگاه مهندسی نظام مند به مسائل علم داشته باشیم. با نگاه به اهداف علم، به قضاوت یک به یک مسائل بنشینیم. فرضا یک مساله ای خوب است ولی اگر در راستای هدف علم  نباشد دیگر نمی توانیم اسم آن را رشد علم گذاریم و ارزش طرح ندارد. نگاه مهندسی جلوی دوباره کاری را می گیرد. خلأهای علم را نمایان می کند. شناخت مسیرِ به روز و کارآمد، وظیفه هر سالکی است که خود را محقق این میدان می داند و گرنه دچار سرگردانی خواهد شد.

نگاه مهندسی به علوم حوزوی لازمهء جداناپذیر آن است. برخی از مسائل فقه و اصول که پا به عرصه اجتهاد گذاشته اند، اگر با نگاه مهندسی رو به رو شده بودند، هیچگاه اجازه ورود پیدا نمی کردند. و بر عکس برخی مسائل مورد نیاز جای آنها را می گرفت.

تحول در علوم حوزوی و مخصوصا اجتهاد این نیست که در سیستم آموزشی بدون در نظر گرفتن هدف علم، فلان کتاب را جایگزین کتابی دیگر کنیم یا مطالب یک دانشمند عمیق تر خوانده شود. این کار رنگ زدنی دوباره به دیوار سابق علم است. باید ابتداء جایگاه این دیوار را متناسب با اهداف علم مهندسی کنیم. گاهی مکان دیوار صحیح است اما نیاز به ترمیم و پی ریزی مجدد دارد. نو کردن دیوار قبل از مهندسی اشتباه محض است. دیوار رنگ خورده، شاید چند روزی نگاه ها را به خود جذب کند اما به زودی موریانه های دیوار خود را نمایش خواهند داد. غفلت یک آن، شهر علم را پر از دیوارهای دراز و طویل می کند که خراب کردن هر کدام از ساختنش سخت تر است.

تحولِ مطلوب، پیشرفتی است که طلاب در فاصله زمانی کمتری به قله های علم دست یابند تا یتیمان آل محمد(ص) را سیراب کنند نه اینکه هر چه بیشتر تلاش کنند قله را دست نیافتنی تر بیابند.

درباره نویسنده

مدیر سایت
وبلاگ

نظرات

2 دیدگاه در “تحول و نگاه مهندسی به علوم

  1. مهدی گفت:

    چیزی که امروز در حوزه ما هیچ جایگاهی نداره سرعت در کار و آسان کردن راه ها ست. حتی بر عکس اگه کسی بگه روشی دارم که سریع تر و راحت تره، انگ بی سوادی و ملا نبودن می خوره.

    ۳۰
    1. امین گفت:

      نخیر.. میتونه اینطوری هم نباشد الان اساتیدی هستند که عمق علمی بالا در ضمن جامع نگری ونگاه نظام مند به دین وتولید در عرصه های جدید را رقم می زنند و پیشنهاد روش های سریعتر را هم می دهند اما چون عمق علمی لازم را هم دارند برچسب بی سوادی هم نمی خورند

      ۰۱

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

asd


Username
Create an Account!
Password
Forgot Password? (close)

adf


Username
Email
Password
Confirm Password
Want to Login? (close)

asdf


Username or Email
(close)