? سراب

یادداشت «سراب» نقدی است بر همایش«کتاب سال حوزه» که امسال در تاریخ ۵ بهمن ۹۶ در قم برگزار شد و در آن از ۷ اثر برتر و برگزیده تقدیر به عمل آمد.

? همانند هر جویای علمی کنجکاو بودم تا آثار برگزیده کتاب سال حوزه را هر چه زودتر اعلام کنند.بهتر است قبل از هر چیز انتظار خود را نسبت به کتاب سال حوزه، پیش از اعلام کردن با شما درمیان بگذارم.
?انتظار داشتم این آثار کاملا منطبق بر نیازها ضروری کشور بوده باشد، مباحثی تازه و به روز، انتظار داشتم شاهد مباحثی باشم که حرف گفتنی و جدیدی داشته باشد. سخنی که پیشتر مطرح نگردیده باشد. انتظارم آن بود که صفحه ای جدید و تازه از مبانی دینی به رویم باز گردد، مباحثی که پیشتر بر همگان مخفی بود. بی شک کتاب سال حوزه می بایست حرف تازه ای برای گفتن داشته باشد و جنبه ی تولیدی داشته باشد نه این که جمع آوری آثار گذشتگان یا تقریر نظریه یکی از علماء!
?اما حس من پس از اعلام آثار برگزیدگان همانند تشنه ای بود که به خیال آب، دوان دوان می دود اما به سرابی بیش نمی رسد.
?عناوین و موضوعات برخی از آثار برگزیده کافی بود نشان دهد حوزه در این یک سال چقدر ضعیف عمل کرده است که قرار است این آثار به عنوان اثر برگزیده او انتخاب گردند.

?دو اثر از آثار معرفی شده تنها جنبه احیاء کتب گذشتگان داشت (تأسیس الشیعه الکرام لعلوم الاسلام، موسوعه العلامة الاردوبادی)، دو تن از علماء آثار علمی مکتوبی داشته اند که مورد بی مهری قرار گرفته بود و با تحقیقات علمی سعی شده است آن ها مجدد احیا گردند.
?همچنین «تبیین نظریه علامه مصباح»، این اثر نیز حرف جدیدی وارد بازار علم نکرده است و تنها همان نظریه را تبین و تنقیح نموده است.
کتاب «اعراب نهج البلاغة» نیز گرچه حاصل زحماتی بوده است، اما نمی توانست به عنوان شاهکار علمی کتاب سال حوزه برگزیده گردد.
?کتاب «سیمای دوازده امام در میراث مکتوب اهل سنت»، گرچه با زحمات فراوانی همراه بوده است اما این کتاب نیز نتوانسته است سخن جدیدی به منظومه علم بیفزاید، تحقیقی در میراث اهل تسنن بوده و خواسته عظمت اهل بیت را از آثار اهل سنت به رخ ایشان بکشاند.
?در کتاب «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» نیز سعی شده است این موضوع از منظر ابن سینا،شیخ اشراق، خواجه نصیر الدین طوسی و صدرالمتالهین مورد بررسی قرار گیرد بنابراین مولف این کتاب هم بنایی بر طرح و سخنی جدید نداشته است.
?تنها کتاب «قانون اخلاق بر پایه نقد عقل به عقل» می ماند که نگارنده اطلاع کافی از محتوای آن ندارد و امیدوار است با نیازهای جامعه سازگار بوده باشد!

? محسن مطلبی